Waardeoordeel: “Siegfried” van Harry Mulisch
Ik las het boek van Harry Mulisch, Siegfried. Over het boek
wordt gezegd dat de schrijver “speelt met vuur” waar ik me absoluut ook in kan
vinden. Het boek brengt zo een meeslepend verhaal naar voor dat je het in één ruk uitleest. Het is
deels fantasie maar ook deels de waarheid. Het verteld langs de ene kant het
waargebeurde liefdesverhaal van Adolf Hitler. En langs de andere kant het volledige
verzonnen verhaal van Siegfried Flank/Braun/Hitler. Het verhaal tussen Eva
Braun en Adolf Hitler. Twee geliefden. Eva Braun was eerste de maîtresse van
Hitler. In het verhaal trouwt hij met haar achter de dood van Siegfried. Als
lezer heb je het gevoel dat hij trouwt met haar uit schuldgevoel, maar hij ziet
haar echt graag. Dat gevoel dat Hitler echt iemand graag kan zien, heeft mij
een heel verhaal meegesleept. Om te zien
hoe het zou eindigen. Dat geldt ook voor het verhaal van Siegfried en Hitler. Hoewel
Siegfried nooit bestaan heeft, zou men als men het boek leest wel echt geloven.
Naarmate het verhaal vordert van meneer en mevrouw Flank, zie je hoe Siegfried
steeds meer geliefd wordt bij Hitler. Hij kan dat niet tonen op de normale
manier. Maar toch doet hij het. Het maakt het verhaal zo goed. Het zorgt ervoor dat je meegesleept wordt tot
het einde van het verhaal. De feiten van Hitler die er in voor komen maken het
voor mij ook een vrij vernieuwend verhaal. Er komen niet veel romans voor waar
Hitler in voor komt als maar een deel van het verhaal. Ik vind dat het ook een speciale structuur
heeft. Het gaat allereerst over Herter en dan later komen meneer en mevrouw
Flank, die dan weer het verhaal van Hitler vertellen. Later volgt dan weer
Herter. Er zit een zeker evenwicht in
het boek. Alles en iedereen komt aan bot. Maar bij mij bleef vooral het
gedeelte van meneer en mevrouw Flank hangen. Hoe zij hun verhaal over Hitler
vertellen. Prachtig!
De intentie van Harry Mulisch om het boek te schrijven, daar
heb ik geen idee van. Ik moet wel zeggen dat het mij aangetrokken heeft. Harry
Mulisch werkte met dit boek een bepaalde sfeer op. Alsof hij een taboe wou
doorbreken. De taboe van Hitler en zijn “thuisverhalen”.
En andere taboe die hij hier probeert te doorbreken is “de dood”. Men kan niet zeggen dat in dit boek met de
dood gelachen wordt, integendeel. In dit boek wordt er normaal met de dood
omgegaan. Hoe Herter sterft op het einde van het boek? Voor mij was dat logisch
als je ziet hoe hij naarmate het boek vordert.
“Siegfried” van Harry Mulisch was voor mij een absolute
topper. Ik moet wel meegeven dat ik hem moeilijk geschreven vond. Ik had het
ook soms moeilijk met te weten wie aan het woord was. Ik vond dat op sommige
momenten vrij onduidelijk. Een troefpunt van dit boek is het dagboek van Eva
Braun. Een minder punt vind ik de dood van Herter. Hij eindigt met de
nachtmerrie van Hitler. Maar voor de
rest was het een prachtig boek!
Bronvermelding:
MOOIJ, J.J.A. De motivering van literaire
waardeoordelen. p252-277
